تعریف صورت معاملات فصلی را می‌دانید؟ آیا می‌دانید که چطور باید با سامانه صورت معاملات سازمان امور مالیاتی کار کرد؟ آیا می‌دانید که مشمولان پرداخت و معافیت‌های صورت‌های فصلی چه کسانی هستند؟ در این مطلب، صفر تا ۱۰۰ تهیه گزارش صورت معاملات فصلی به شما آموزش داده می‌شود.
تعریف
تهیه گزارش معاملات فصلی، راهی سریع و آسان برای ارزیابی و پرداخت مالیات اشخاص حقوقی و حقیقی است. برای دقت بیشتر و کاهش خطا در محاسبه مالیات، می‌توان از صورت معاملات فصل به فصل استفاده کرد. برای این کار، صاحبان کسب و کارهای مشمول، باید فهرست معاملات خود را به شکل فصلی در سامانه آنلاین یا آفلاین سازمان امور مالیاتی ثبت کنند. اگرچه صورت معاملات فصل به فصل با صورت مالیات بر ارزش افزوده یکسان است اما ماهیت دریافت آن با هم تفاوت دارد. این صورت، راهی برای شفاف‌تر کردن معاملات و مالیات معامله گران است. یعنی مودیان مالیاتی باید در عین پرداخت مالیات معاملات فصلی، مالیات بر ارزش افزوده را هم پرداخت کنند. این صورت، باید در فواصل ۳ ماهه به سامانه سازمان امور مالیاتی ارسال شود. نحوه تهیه و تنظیم آن هم با استاندارد و مقررات خاصی انجام می‌شود. برای اینکه از نحوه پرداخت مالیات فصلی برای هر کد اقتصادی آگاه شوید، ادامه مطلب را بخوانید.
بیشتر بخوانید:
آشنایی با انواع صورت های مالی اساسی و روش تهیه آن‌ها
قانون صورت معاملات فصلی در ایران
در قانون مالیات ایران کاملاً شفاف و روشن است. مشمولین و معافیت‌های مالیاتی کاملاً دقیق توضیح داده شده و میتوانید از همین قانون برای ارسال یا عدم ارسال گزارش صورت فصلی استفاده کنید. مشمولان این قانون در صورت عدم ارسال به موقع، جریمه خواهند شد. جریمه عدم ارسال گزارش فصلی در موعد مقرر و زمان تعیین شده، ماده ۱۶۰ قانون مالیاتهای مستقیم آمده است. طبق این ماده، ممکن است ۱% میزان معاملات خود جریمه شوید. زمان ارسال صورت معاملات فصلی، تا ۴۵ روز بعد از اتمام فصل است. مثلا مهلت صورت معاملات فصلی تابستان ۱۴۰۱، تا پایان روز ۱۵ آبان ۱۴۰۱ است. جدول زیر می‌تواند به شما برای تعیین زمان بندی ارسال گزارش معاملات فصلی کمک کند:
- مهلت ارسال معاملات فصلی بهار ۱۴۰۱ : ۱۴مرداد ۱۴۰۱
- مهلت ارسال معاملات فصلی تابستان ۱۴۰۱ : ۱۵ آبان ۱۴۰۱
- مهلت ارسال گزارشات فصلی دوره پاییز ۱۴۰۱ : ۱۵بهمن ۱۴۰۱
- مهلت ارسال معاملات فصلی زمستان ۱۴۰۱ : ۱۵اردیبهشت ۱۴۰۱
برای اینکه مشمول جریمه نشوید، این زمان را به یاد داشته باشید.
مشمولین ارسال صورت معاملات فصلی
ارسال صورت معاملات فصلی، مشمولان خاص خود را دارد. مشمولان این قانون باید در طول بازه زمانی مشخص شده، صورت معاملات را تهیه و درون سامانه آپلود کنند. طبق قانون مالیاتهای مستقیم ماده ۱۶۹، ۳ گروه زیر مشمول تهیه و ارسال صورت معاملات هستند:
- اشخاص حقوقی (شرکت‌ها)
- اشخاص حقیقی (مشاغل) گروه اول
- صاحبان مشاغل مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده
در صورتی که کسی مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده نباشد، لازم نیست برای ارسال معاملات فصلی خود اقدام کند. همچنین، منظور از مشاغل گروه اول، کسانی هستند که شامل یکی از کارهای زیر شوند:
- صادرکنندگان و وارد کنندگان کالا و خدمات (دارندگان کارت بازرگانی)
- صاحبان کارخانه‌ها، واحدهای تولیدی و معادن
- صاحبان هتل (۳ ستاره و بالاتر)
- صاحبان بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها، کلینیک‌های تخصصی
- صرافی‌ها
- صاحبان فروشگاه‌های زنجیره‌ای
این افراد باید با در دست داشتن مدارکی مانند اطلاعات هویتی و مکانی، مجوزهای فعالیت اقتصادی، تعیین میزان درآمد مالیاتی و معافیت‌ها، موجودی مواد و کالا در اول و پایان دوره، صورت‌حساب سود و زیان، ترازنامه، اطلاعات شرکا و صاحبان سهام و اطلاعات حساب‌های بانکی تجاری خود، اظهارنامه مالیاتی را پُر کنند.
بیشتر بخوانید:
شرایط و نحوه استفاده از معافیت‌های مالیاتی {سال ۱۴۰۰}
معافیت‌ها
ماده ۱۶۹ قانون مالیاتهای مستقیم، معافیت‌هایی را برای ارسال گزارشات فصلی قائل شده است که میتوانید از آن‌ها استفاده کنید:
- فروش کالا و خدمات به مصرف کننده نهایی
- معامله با مشمولین ماده ۸۱ صورت معاملات فصلی (شاغلین حوزه‌های کشاورزی، دام‌پروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل جزو ماده ۸۱ در صورت معاملات فصلی محسوب می‌شوند)
- معامله با اشخاص حقیقی با مبلغ تا ۵% حد نصاب معاملات کوچک (تا سقف مبلغ ۴۵۰ میلیون ریال برای سال ۱۳۹۹ و تا سقف مبلغ ۶۵۰ میلیون ریال برای سال ۱۴۰۰)
- خرید از فروشندگانی که ملزم به ثبت نام در نظام مالیاتی نیستند مانند ارگان‌ها و نهاد‌های دولتی
- خرید و فروش و سود و کارمزد اوراق بهادار
- خرید و فروش سهم‌الشرکه، حق تقدم سهام یا سهم‌الشرکه
- سود و کارمزد جریمه‌های بانک‌ها، صندوق تعاون، صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی، موسسه‌های اعتباری غیربانکی مجاز و صندوق‌های قرض‌الحسنه
- حق عضویت اعضا مجامع حرفه‌ای، احزاب و انجمن‌ها و تشکل‌های غیردولتی
- کمک‌ها، جوایز و هدیه‌های بلاعوض
- جرائم و خسارات، انواع عوارض و مالیات (به جز مالیات بر ارزش افزوده)، حق ثبت، حق تمبر، حقوق گمرکی و…
- حق شارژ و نگهداری ساختمان محل فعالیت و آبونمان‌های پرداختی
بیشتر بخوانید:
آخرین تغییرات قوانین و مقررات مالیاتی در سال ۱۴۰۰
نحوه ارسال
دیگر به مانند گذشته به ارسال مدارک و اسناد صورت معاملات فصلی کاغذی ندارید. بلکه میتوانید به جای کاغذ و مدارک فیزیکی، از صورت معاملات فصلی الکترونیکی استفاده کنید. سامانه ارسال صورت معاملات فصلی زیر نظر سازمان امور مالیاتی فعالیت می‌کند و میتوانید برای ارسال صورت در موعد مقرر از آن استفاده کنید. با دنبال کردن مراحل زیر میتوانید صورت معاملات خود را در سامانه ثبت کنید:
۱- ابتدا وارد سامانه میز خدمت عملیات الکترونیکی مالیاتی شوید. در این سامانه انواع خدمات مالیاتی از جمله صورت معاملات وجود دارد. میتوانید با رفتن به آدرس ttms.tax.gov.ir مستقیما وارد سامانه صورت معاملات فصلی هم شوید
۲- در صورتی که در سامانه ثبت نام کرده باشید، میتوانید با نام کاربری و رمز عبور شخصی خود وارد سامانه شوید
۳– با انتخاب گزینه‌های ثبت گزارش خرید و ثبت گزارش فروش میتوانید امور ارسال گزارش فصلی را به طور کامل انجام دهید
۴- با انتخاب گزینه ایجاد در این صفحه میتوانید گزارش مورد نظرتان را ثبت کنید
۵- در هنگام ثبت گزارش صورت معاملات فصلی دارایی، به انتخاب سال و فصل مورد نظر، دقت کنید
۶-با انتخاب سطر و کلیک روی ثبت رکورد جدید میتوانید اطلاعات قرارداد‌های خرید و فروش را ویرایش کنید
۷- اگر از اطلاعات وارد شده اطمینان دارید، روی دکمه ثبت نهایی کلیک کنید
۸-در همین سامانه امکان مشاهده صورت معاملات فصلی ۱۴۰۰ و سال‌های قبل‌تر از آن هم وجود دارد
آموزش صورت معاملات فصلی ماده ۱۶۹
در سامانه صورت معاملات میتوانید به گزینه‌های زیادی دسترسی داشته باشید. در واقع تمام مودیان می‌توانند از همین سامانه برای ارسال صورت معاملات استفاده کنند. برای تهیه و ثبت صورت معاملات فصلی اشخاص حقیقی، پیمانکاران و… باید اطلاعات کافی را در مورد امور مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی داشته باشید.
علاوه بر آن، داشتن مهارت کافی در محاسبه و وارد کردن صورت‌های مالی در سامانه مهم است. شما میتوانید از خدمات آموزشی همتا حساب که توسط کارشناسان خبره ارائه می شوند استفاده نموده وصورت معاملات فصلی را همراه با قوانین و نکات مهم و کاربردی برای درک بهتر، محاسبه دقیق، تنظیم صورت و ارسال درست گزارش آموزش ببینید .
(منبع مرکزآموزش حسابداران خبره ایران)